ලංකාවේ පොල් මිල ඉහළ යාම හා තිරසර විසඳුම් සහිත යථාර්ථවාදී බැල්ම

කුමුදු සෙනෙවිරත්න

ශ්‍රී ලංකාවේ පොල් ගෙඩියක මිල 2025 මාර්තු වන විට රුපියල් 200කට ආසන්න මට්ටමකට පැමිණ තිබේ. මෙය එදිනෙදා ජනතාවගේ ජීවන වියදමට, පොල් ආශ්‍රිත කර්මාන්තවලට හා ආර්ථිකයට සැලකිය යුතු බලපෑමක් එල්ල කරයි. මෙම ලිපිය මගින් පොල් මිල ඉහළ යාමේ හේතු සහ තිරසර විසඳුම් පිළිබඳව, 2025 දත්ත හා සාක්ෂි මත පදනම් විස්තරාත්මක විවරණයක යෙදී ඇත. පොල් මිල ඉහළ යාමට හේතු කිහිපයක් බලපා ඇත. ගුණාත්මක පොහොර හිඟය මේ සඳහා ප්‍රධාන ලෙස බලපා ඇති ආකාරය අධ්‍යයනයේ දී හඳුනාගත හැකිය. 2021 සිට ඇතිවූ පොහොර හිඟය පොල් වගාවන්හි ඵලදායිතාව 30-40%කින් පහත වැටීමට හේතු වූ බව පොල් පර්යේෂණ ආයතනය (CRI) පවසයි.

2025 මාර්තු මාසයේදී රජය විසින් රුපියල් බිලියන 19.5ක පොහොර සහනාධාර වැඩසටහනක් ආරම්භ කර ඇත. එමගින් යූරියා, MOP, හා TSP ගොවීන්ට සාධාරණ මිලකට ලබාදීමට පියවර ගෙන ඇත. එහෙත් බෙදාහැරීමේ ලොජිස්ටික් ගැටලු හා ප්‍රමාදවීම් හේතුවෙන් ගොවිපල්වලට නියමිත වේලාවට පොහොර ලැබීමේ ගැටලු තවමත් පවතී. 2024 අවසානයේ සිට 2025 මුල් භාගය දක්වා වියළි කාලගුණය හා අධික වර්ෂාව පොල් ගෙඩි ඉදීමට බලපෑ ඇත.

2024 ඔක්තෝබර්-දෙසැම්බර් මෝසම් වැසි හේතුවෙන් ගෙඩි අස්වැන්න 15-20% කින් පහත වැටුණු බව CRI වාර්තා කරයි. ජාත්‍යන්තර වෙළඳපොළේ පොල් තෙල්, ඩෙසිකේටඩ් පොල්, හා වර්ජින් පොල් තෙල් වැනි නිෂ්පාදනවල ඉල්ලුම ඉහළ යාම නිසා දේශීය සැපයුම අඩු වී ඇත. 2024දී පොල් අපනයනයෙන් ඩොලර් මිලියන 100කට ආසන්න ආදායමක් ලැබුණු බව මහ බැංකු දත්ත පෙන්වයි. ඉන්ධන මිල ඉහළ යාම, ප්‍රවාහන පිරිවැය වැඩිවීම, හා කම්කරු හිඟය හේතුවෙන් පොල් වෙළඳපොළට ගෙන ඒමේ පිරිවැය ඉහළ ගොස් ඇත.

(Opisina arenosella) යනු පොල් වගාවට බලවත් තර්ජනයක් වන කෘමියකි. මෙහි ජීවන චක්‍රය (දින 30-45) හා වේගවත් ප්‍රජනන හැකියාව හේතුවෙන් එය කෙටි කලකින් විශාල ප්‍රදේශයකට ව්‍යාප්ත වේ. CRI හි දත්තවලට අනුවපොල් අත්වල පත්‍රවල යටි පෘෂ්ඨයේ සීරීම් ඇති කරමින් ඒවා කා දමයි. මෙය ගස්වල ආහාර නිපදවීම (photosynthesis) 40-50%කින් අඩු කරයි, ගෙඩි ගැලවී යාමට හා අස්වැන්න පහත වැටීමට හේතු වේ. උතුරු (යාපනය, කිලිනොච්චි), නැගෙනහිර (ත්‍රිකුණාමලය), හා බස්නාහිර (පුත්තලම) පළාත්වල 2024-2025 කාලයේදී මෙම හානිය ඉහළ මට්ටමක පවතී.2024 අස්වැන්නෙන් 20-25%ක් මෙම කෘමිය හේතුවෙන් නැති වී ඇති අතර, එය රුපියල් බිලියන 5-7ක ආර්ථික පාඩුවකි.
පොල් කුරුමිණියා (Rhynchophorus ferrugineus) ගස්වල කඳට හානි කරමින් ගස් මිය යාමට හේතු වේ. 2024දී බස්නාහිර හා දකුණු පළාත්වල ගස් 10,000කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් මෙමගින් හානි වී ඇත.පොල් කුහුඹුවා (Aceria guerreronis) ගෙඩිවල පෘෂ්ඨයට හානි කරමින් ඒවායේ ගුණාත්මක බව හා වෙළඳපොළ වටිනාකම අඩු කරයි.විශාල පිපිලිකා (Carebara spp.) පසෙහි පෝෂක උරාගනිමින් ගස්වල මුල් හානි කරයි. විශේෂයෙන් වියළි කලාපවල (පුත්තලම, හම්බන්තොට) මෙම බලපෑම වැඩිය. (white fly disease) සුදු මැස්සන්ගේ රෝගය නිසා ද පොල් ඵලදාව 2024 වර්ෂයේ දී විශාල ලෙස අඩු වූ බව වාර්තා වේ.
රිලව් උවදුර හා වන සතුන්ගේ හානි ද පොල් වගාව සඳහා බලපෑම් ඇති කරයි.රිලවුන් (Macaca sinica) එන්ඩමික් ටෝක් මැකෑක් රිලවුන් පොල් ගස්වලින් ගෙඩි ගලවා හානි කරයි. 2025 මාර්තු වන විට, වසරකට පොල් ගෙඩි මිලියන 90කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් රිලවුන් හා අනෙකුත් වන සතුන් (ලේනුන්, මොනරුන්) හේතුවෙන් හානි වන බව කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශය ඇස්තමේන්තු කරයි.

මෙය රුපියල් බිලියන 6.6ක (ඩොලර් මිලියන 19.3) පාඩුවකි. ග්‍රිස්ල්ඩ් ජයන්ට් ලේනා (Ratufa macroura) ලේනුන් ළපටි පොල් ගෙඩි කා දමමින් වගාවන්ට හානි කරයි, විශේෂයෙන් කුරුණෑගල හා පුත්තලම ප්‍රදේශවල මෙය බහුලව දක්නට ලැබේ.මොනරුන් (Pavo cristatus) පොල් ගස්වලට හානි කිරීමට වඩා එළවළු හා ධාන්‍ය වගාවන්ට ප්‍රධාන ලෙස බලපෑම් ඇති කරයි. නමුත් ඒවායේ පැවැත්මද ගොවීන්ට ගැටලුවකි. විශේෂයෙන් ගම්බද ප්‍රදේශවල වල් ඌරන් (Sus scrofa) හා ඉත්තෑවන් (Hystrix indica) මොවුන් පොල් ගස්වල මුල් හා ළපටි ගස්වලට හානි කරයි.
මේ අනුව පොල් අර්බුදය වත්මනයේ දී පාර්ශව කිහිපයකට බලපෑම් ඇති කරයි. පාරිභෝගිකයන්ට ඍජුව බලපෑම් ඇති කරයි. පොල් ගෙඩියක මිල රු. 200 දක්වා ඉහළ යාමෙන් ගෘහස්ථ වියදම් 10-15% කින් වැඩි වී ඇත. පොල් තෙල් (ලීටරයකට රු. 800-1000), පොල් කිරි, හා ඩෙසිකේටඩ් පොල් මිලද ඉහළ ගොස් ඇත. මධ්‍යම හා පහළ ආදායම්ලාභීන්ට මෙය බරපතල බලපෑමකි. අමුද්‍රව්‍ය හිඟය හා ඉහළ මිල හේතුවෙන් පොල් තෙල්, ඩෙසිකේටඩ් පොල්, හා සබන් නිෂ්පාදකයන්ගේ පිරිවැය වැඩි වී ඇත. මෙය ජාත්‍යන්තර තරඟකාරිත්වයට බලපා ඇත.
ඒ අනුව කාලීනව පැන නැගී ඇති පොල් හිඟය සඳහා විසඳුම් ලෙස පොහොර සහනාධාර කාර්යක්ෂම කිරීම කළ යුතු වේ. 2025 මාර්තු මාසයේ ආරම්භ කළ පොහොර සහනාධාර වැඩසටහන ශක්තිමත් කරමින්, CRI නිර්දේශිත පරිදි ගසකට වසරකට යූරියා ග්‍රෑම් 1,000, MOP ග්‍රෑම් 1,500, හා TSP ග්‍රෑම් 500 ලබාදිය යුතුය. Agrarian Service Centers හරහා ඩිජිටල් බෙදාහැරීමේ යාන්ත්‍රණයක් හඳුන්වාදීමෙන් පොහොර ප්‍රමාදවීම අවම කළ හැක. ජෛව පාලනය මඟින් Trichogramma parasitoids (බිත්තර පරපෝෂිතයන්) භාවිතයෙන් බිත්තර විනාශ කළ හැක. CRI හි නිර්දේශය වන්නේ හෙක්ටයාරයකට Trichogramma 10,000ක් මුදාහැරීම සිදු කළ යුතු බවයි. රසායනික පාලනය මඟින් Chlorpyrifos 0.05% හෝ Malathion 0.1% මිශ්‍රණ යෙදීමෙන් කෘමි පාලනය කළ හැක. එහෙත්, මෙය පරිසරයට බලපෑම් ඇති බැවින් ගොවීන්ට නිසි පුහුණුවක් ලබාදිය යුතුය. පොල් කුරුමිණියා පාලනය සඳහා Pheromone උගුලු භාවිතයෙන් කුරුමිණි ආකර්ෂණය කර විනාශ කළ හැක. ගසකට උගුලු 1-2ක් යෙදීම නිර්දේශිතය. Neem තෙල් ආලේපනය මගින් කඳට කුරුමිණි ඇතුළුවීම වළක්වා ගත හැක.පොල් කුහුඹුවා පාලනය සඳහා Sulphur-based mit යෙදීමෙන් ගෙඩි හානි අවම කළ හැක. CRI හි නිර්දේශය වන්නේ ගෙඩි පැහෙන අවධියේදී මිශ්‍රණය යෙදීම සිදු කළ යුතු බවයි. විශාල පිපිලිකා සඳහා ජෛව පාලනය ලෙස බිම්මල් (Trichoderma spp.) යෙදීමෙන් පිපිලිකා ගහනය අඩු කළ හැක.පසෙහි තෙතමනය රඳවා ගැනීමට කාබනික පොහොර (පිදුරු, කොම්පෝස්ට්) යෙදීමෙන් පිපිලිකා හානි අවම කළ හැක.
රිලව් උවදුර හා වන සතුන් පාලනය කිරීමේ දී විකල්ප ආහාර සැපයුම ලබා දෙමින් රිලවුන් සඳහා වනාන්තරවල පලතුරු ගස් (කෙසෙල්, අඹ) රෝපණය කිරීමෙන් ගොවිපල්වලට ඔවුන්ගේ ඇතුළුවීම අඩු කළ හැක.විකර්ෂක උපකරණ වන ගුවන් තුවක්කු, භාවිතය තාවකාලිකව ඵලදායී වුවත්, රිලවුන් ඒවාට හුරු වන බැවින් තිරසර ක්‍රම අවශ්‍යය.ගහනය පාලනය සඳහා රිලවුන් සංක්‍රමණය (translocation) හෝ වඳ සැත්කම් (sterilization) යෝජනා වී ඇති නමුත්, මෙය පරිසරවේදීන්ගේ විරෝධයට ලක්ව ඇත. 2023 දී චීනයට රිලවුන් 100,000ක් අපනයනය කිරීමේ යෝජනාවද පරිසරවේදීන්ගේ විරෝධය හේතුවෙන් අත්හැර දමන ලදී.
නවීන වගා තාක්ෂණය භාවිතා කර බිංදු ජලාපවහනය හා CRI ගෝල්ඩ්, CRI ග්‍රීන් වැනි ඉහළ අස්වැන්නක් ලබාදෙන ප්‍රභේද ප්‍රවර්ධනය කළ යුතුය. පොල් හා කුළුබඩු, කෙසෙල් වැනි බෝග මිශ්‍ර කිරීම (intercropping) මගින් ගොවි ආදායම ඉහළ නංවා ගත හැක.අපනයන හා දේශීය සමබරතාව පවත්වා ගනිමින් දේශීය වෙළඳපොළට ප්‍රමාණවත් පොල් සැපයුමක් තහවුරු කිරීමට අපනයනයට තාවකාලික සීමා පැනවිය හැක.අපනයනකරුවන්ට ගොවි සමඟ සෘජු ගනුදෙනු සඳහා බදු සහන ලබාදිය හැක.සීතල ගබඩා හා නවීන ප්‍රවාහන ජාලයක් හඳුන්වාදීමෙන් පොල් හානිවීම අවම කළ හැක. ගොවි වෙළඳ යාන්ත්‍රණයක් මගින් මැදිහත්කරුවන්ගේ බලපෑම අඩු කළ හැක. මේ සඳහා පර්යේෂණ මෙන්ම දනුවත් කිරීමේ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කළ යුතු වේ. CRI හරහා රිලව් උවදුරට ඔරුගු වැඩි පොල් ප්‍රභේද පිළිබඳ පර්යේෂණ තවදුරටත් වැඩිදියුණු කළ යුතුය. ගොවීන්ට රිලවුන් හා අනෙකුත් වන සතුන් පාලනය, නවීන වගා ක්‍රම, හා පරිසර හිතකාමී උපායන් පිළිබඳ පුහුණු වැඩසටහන් පැවැත්විය යුතුය.

වත්මන් පොල් මිල 2025 මාර්තු වන විට, පොල් ගෙඩියක සිල්ලර මිල රු. 180-200 අතර වේ. තොග මිල රු. 130-160 අතර පවතී. 2024දී පොල් බිලියන 2.85ක් නිපදවා ඇති අතර, දේශීය ඉල්ලුම බිලියන 4කි. 2025 මාර්තු සඳහා රුපියල් බිලියන 19.5ක පොහොර සහනාධාර රජය විසින් වෙන් කර තිබේ. හෙක්ටයාර් 444,000ක් පොල් වගාවට යොදා ඇති නමුත්, ඵලදායිතාව 70%කින් පමණ පවතී. 2024දී පොල් ටොන් 65,000ක් අපනයනය කර ඇති අතර, එයින් ඩොලර් මිලියන 100කට ආසන්න ආදායමක් ලැබී ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ පොල් මිල ඉහළ යාමට ගුණාත්මක පොහොර හිඟය, කාලගුණික බලපෑම්, කෘමි හානි, අපනයන ඉල්ලුම, හා රිලව් උවදුර ඇතුළු වන සතුන්ගේ හානි ප්‍රධාන හේතු වේ. 2025 මාර්තු මාසයේ රජය ගත් පොහොර සහනාධාර පියවර ධනාත්මක ආරම්භයක් වුවත්, කෘමින්, රිලවුන්, ලේනුන්, වල් ඌරන්, හා ඉත්තෑවන් වැනි වන සතුන්ගේ හානි පාලනයට තිරසර හා පරිසර හිතකාමී උපායන් අත්‍යවශ්‍යය. රජය, CRI, ගොවි සංවිධාන, හා පුද්ගලික අංශය එක්ව, විකල්ප ආහාර සැපයුම, ගහනය පාලනය, හා නවීන වගා තාක්ෂණය භාවිතයෙන් පොල් අස්වැන්න වැඩි කිරීම, මිල ස්ථාවර කිරීම, හා ගොවි ආදායම ඉහළ නැංවීම මඟින් පාරිභෝගිකයන්ට සහනයක් ලබාදිය හැක. මෙම ඒකාබද්ධ ප්‍රවේශය ක්‍රියාත්මක කිරීමෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ පොල් කර්මාන්තය යළිත් ඔප්නැංවිය හැකි බව විශ්වාසයයි.