Mandis Murrukkuwadura:
Chamil Jayaneththi සහෝදරයා විසින් අපගේ ලිවීමට ප්රතිචාරයක් ලෙස ඉදිරිපත් කර තිබු ලිපියට අපගේ ප්රතිචාරය කොටස් දෙකකින් යුක්තයි මේ පළමු කොටස.
හේගල්ගේ ලිවීම් වැරදි ලෙස සරල කිරීම අතින් මාක්සවාදී බුද්දිමතෙකු වන චමිල් ජයනෙත්ති තරම් හපනෙක් තවත් නැහැ. අපි ඔහු ගේ ප්රකාශයේ තිබෙන පරස්පරය උපුටා දක්වමු.
“මම ඉදිරිපත් කළ ප්රස්තූතය සහ හේගල් ඉදිරිපත් කරන ප්රස්තූතය අතර පවතින්නේ දෙවියන්වහන්සේ විශ්වය තුළ සදාකාලිකව සිටින බවයි. එවිට දෙවියන් වහන්සේගේ සිතැඟි පරිදි විශ්වය මැවූ බවයි. මෙතැන සංවාදයක් හෝ තර්කයක් නොමැත.
මෙතැන් සිට හේගලියානුවාදයේ ආරම්භයේ සිට පැවති දාර්ශනික විවරණය ඓතිහාසික සංසිද්ධිය යම් කෙනෙකුට වැදගත් වන නිසා මම පහත සටහනින් ඉදිරිපත් කරන්නෙමි.”
ඉහත ප්රකාශයෙදී චමිල් කියනවා “දෙවියන්වහන්සේගෙන් විශ්වය බිහිවිය” යන්න හේගල් ගේ මතයක් ලෙස ඉදිරිපත් කරයි කියලා.මෙය හේගල්ගේ සංකීර්ණ දාර්ශනික ස්ථාවරය අතිශයින් සරල ලෙස කියවීමකි.හේගල්ගේ “පරම විඥානවාදය” (Absolute Idealism) යනු සාම්ප්රදායික දේවවාදී මැවීමේ කථාවක් නොවේ. ඔහුගේ “Geist” (ආත්මය/මනස) සංකල්පය සාම්ප්රදායික ආගමික දෙවියන්ගෙන් බෙහෙවින් වෙනස් වන සංකීර්ණ දාර්ශනික සංකල්පයකි.
අපේ උපුටා දැක්වීම් වැරදි ලෙස අර්ථකථනය කිරීම ඒ කියන්නේ අපි ඉදිරිපත් කරන උපුටා දැක්වීම් දෙක (විශේෂයෙන් හේගල්ගේ Science of Logic හි පරිච්ඡේදයෙන්) චමිල් තමාගේ මතයට සහාය දක්වන බව පවසයි. නමුත් මෙම උපුටා දැක්වීම් ඇත්ත වශයෙන්ම හේගල්ගේ තර්ක ක්රමය විස්තර කරන්නේ සාම්ප්රදායික මැවීමේ කථාවකට වඩා ඔහුගේ තාර්කික ක්රමවේදය පිළිබඳවය.
චමිල් කියන්නේ “දෙවියන් වහන්සේ විශ්වය තුළ සදාකාලිකව සිටින බවයි. එවිට දෙවියන් වහන්සේගේ සිතැඟි පරිදි විශ්වය මැවූ බවයි” යනුවෙනි. මෙය තාර්කික (logical positivism) දෘෂ්ටියකින් ගැටළුකාරී පරස්පර ප්රකාශයකි.
“සදාකාලිකව සිටීම” සහ “මැවීම” යන්න එකවර සත්ය විය නොහැක. මැවීමක් කාලීන ආරම්භයක් අදහස් කරයි.
හේගල්ගේ දර්ශනයේ දී විශ්වය සහ “Geist” එකිනෙක බෙදී නොමැති ඒකාබද්ධ ක්රියාවලියකි, මැවුම්කරුවා-මැවීම යන ද්විභාවයක් නොවේ
චමිල් පවසන්නේ “මෙතැන සංවාදයක් හෝ තර්කයක් නොමැත” යනුවෙනි. නමුත්:
හේගල්ගේ මුළු ක්රමවේදයම අපොහකයි. (dialectical)
චමිල් ඉදිරිපත් කරන අර්ථ නිරූපණය සහ අපගේ අර්ථ නිරූපණය අතර පැහැදිලි දාර්ශනික වෙනසක් පවතී.
මෙය නොසලකා කටයුතු කිරීම බුද්ධිමය අවංකකමේ ගැටළුවකි.
හේගල්ගේ “දෙවියන්” සංකල්පය ස්පිනෝසාගේ ස්වභාවධර්මවාදයෙන් (pantheism) බලපෑම් ලැබූ එකක්.සාම්ප්රදායික ක්රිස්තියානි දේවවාදයට සමාන නොවේ.තර්කානුකුල ක්රියාවලියක් හරහා තමන්ම අවබෝධ කරගන්නා “පරමත්වය” (Absolute) වන්නකි.
“ස්වභාවධර්මය”, “සාරය”, “සදාකාලික” වැනි දාර්ශනික පාරිභාෂික වචන නිවැරදි දාර්ශනික සන්දර්භයකින් තොරව භාවිතා වී ඇත.
මෙම ලිපිය හේගල්ගේ සංකීර්ණ දාර්ශනික ස්ථාවරය සාම්ප්රදායික දේවවාදී මැවීමේ කථාවකට ලබු කරන අතර, සැබෑ දාර්ශනික වෙනස්කම් නොසලකා හරී. බුද්ධිමය සංවාදයක් සඳහා අවශ්ය වන්නේ හේගල්ගේ ප්රාථමික ග්රන්ථ සහ ඒවායේ විද්වත් අර්ථකථන සමඟ වඩාත් සූක්ෂම ලෙස සම්බන්ධ වීමයි.
එහෙම නැතුව චමිල් ජයනෙත්තිගේ මෙම ප්රතිචාරය හේගල්ගේ දාර්ශනික ව්යාපෘතියේ මූලික ගැටලුව මග හරියි.
අපි ඉදිරිපත් කරන ප්රස්තූත දෙක සහ චමිල්ගේ විග්රහය අතර සැබෑ දාර්ශනික ආතතිය එබැවින් අතුරුදහන් වේ. “දෙවියන්වහන්සේ විශ්වය තුළ සදාකාලිකව සිටින බව” සහ “දෙවියන්වහන්සේගේ සිතැඟි පරිදි විශ්වය මැවූ බව” අතර මූලික විරෝධාභාසයක් පවතී.සදාකාලිකත්වය (Eternity) සහ නිර්මාණය(Creation) යන සංකල්ප දාර්ශනිකව පරස්පර විරෝධී ය. යමක් සදාකාලිකව පවතින්නේ නම්, එය “මැවීම” සිදු විය නොහැක.
හේගල්ගේ Absolute idialisam හි දෙවියන්වහන්සේ යනු විශ්වයෙන් බාහිර නිර්මාතෘවරයෙක් නොව විශ්වයම තමන්ගේ ස්වභාව-ස්වරූපය ප්රකාශ කරගන්නා ක්රියාවලියකි.
හේගල්ට අනුව දෙවියන්වහන්සේ Absolute Spirit/idia විශ්වය = දෙවියන්වහන්සේගේ ස්වයං-අවබෝධයේ ක්රියාවලියකි.
චමිල්ගේ විග්රහයේ දුර්වලතාව වන්නේ”දෙවියන්වහන්සේගේ සිතැඟි පරිදි විශ්වය මැවූ බව” යනු හේගලියානු කියවීමක් නොවේ.
හේගල්ගේ ව්යාපෘතිය මාක්ස් විසින් “උඩු යටිකුරු කළේ” මේ සංකල්පමය ආතතිය හඳුනාගෙනය – Geist (ආත්මය/අදහස) මූලික යැයි සිතනවාට වඩා ද්රව්යමය ශ්රම ක්රියාවලිය මූලික බව තහවුරු කරමිනි.”මෙතැනින් සංවාදයක් හෝ තර්කයක් නොමැත” යන ප්රකාශය හේගල්ගේ අපොහකය ප්රතික්ෂේප කරයි. සැබෑ හේගලියානු-මාක්ස්වාදී සංවාදය වනුයේ අදහස සහ ද්රව්යය අතර සම්බන්ධතාව වටා කැරකේ, නිර්මාණවාදී දේවවාදය වටා නොවේ.
අපි දැන් හෙගලියානු දර්ශනයේ ඉතිහාසය ගැන ඔහු මතු කරන බොරු එකින් ඒක ලිහා බලමු.
ඔහුගේ ලිපියේ දක්නට ලැබෙන ප්රධාන වැරදි කිහිපයක් මෙසේ දක්වන්න පුළුවන්
- හේගල්ගේ දර්ශනය ආරම්භ වූ වර්ෂය*
ලිපියේ සඳහන් වන්නේ “හේගල් 1793 සිට දර්ශනවාදය තුළ බහුලව දක්නට ලැබෙන තර්ක විඥානවාදය… ඉදිරිපත් කිරීමට උත්සාහ ගෙන තිබුණි” යනුවෙනි. නමුත් 1793 දී හේගල් තවමත් සිසුවෙකු වූ අතර, ඔහුගේ ප්රධාන දාර්ශනික කෘති 19 වන සියවසේ මුල් දශකවලදී ප්රකාශයට පත් විය. - බර්න් පිළිබඳ තොරතුරු වැරදිය*
පාඨයේ සඳහන් වන්නේ “බර්න් යනු ජර්මනියේ පහළ සැක්සොනි හි වෙසර්මාර්ෂ් දිස්ත්රික්කයේ පිහිටි මහ නගර සභාව” යනුවෙනි. මෙය සම්පූර්ණයෙන්ම වැරදිය. බර්න් (Bern) යනු ස්විට්සර්ලන්තයේ අගනුවරයි, ජර්මනියේ නොවේ. - ‘ක්රිස්තියානි ධර්මයේ ආත්මය සහ එහි ඉරණම’ කෘතියේ වර්ෂය*
ලිපියේ අවසානයේ සඳහන් වන්නේ “1788-1800” යනුවෙනි. නමුත් මීට පෙර ලිපියේ සඳහන් වන්නේ 1799 දී මෙම කෘතිය රචනා කළ බවයි. මෙම කෘතිය ලියන ලද්දේ 1798-1800 කාල පරිච්ෙඡ්දය තුළය (1788 නොවේ). - කාල අනුපිළිවෙල පිළිබඳ ව්යාකූලතාවය*
ලිපියේ සඳහන් වන්නේ හේගල් 1793-1796 කාලයේ දේවධර්ම අත්පිටපත් ලිවූ බවයි, නමුත් පසුව සඳහන් වන්නේ 1797 දී ෆ්රැන්ක්ෆර්ට් වෙත ගිය බවයි. එය තාර්කිකව නිවැරදි වුවද, 1797-1798 සහ 1799 දී ලියූ බව සඳහන් කෘතිවල කාල සටහන් සමඟ ගැලපීමක් නැත.
Mandis Murrukkuwadura
